Als werkgever bent u graag op de hoogte van wat een zieke werknemer mankeert om een inschatting te maken of en wanneer hij of zij op het werk terugkomt. Eventueel wat daarvoor nodig is. U bent echter beperkt in wat u vragen en weten mag over de achtergrond en de reden van de ziekte. Dit heeft te maken met 3 verdragen/wetten, die de basis vormen voor onze privacywetgeving. De Wet bescherming persoonsgegevens is daar een van. De wet bepaalt hoe om te gaan met medische informatie bij een zieke werknemer. 

Privacy is een grondrecht

Bescherming van de persoonlijke leefomstandigheden is een grondrecht van elke burger. En dus van elke medewerker. Hoe dat geregeld is, of moet zijn, staat in deze 3 artikelen:

1. artikel 1 van de Grondwet
2. artikel 8 van het Europese Verdrag inzake de Rechten van de Mens en fundamentele Vrijheden (EVRM)
3. en artikel 17 van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Vrijheden (IVBPR).

Deze 3 wetten/verdragen geven aan dat er een wet moet zijn die de privacy van burgers waarborgt. In Nederland is dit geregeld in de Wet bescherming persoonsgegevens.

In deze blog gaan wij verder in op de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en zoomen we in op de gevolgen ervan bij de informatieverstrekking bij ziekte van een werknemer.

Wet bescherming persoonsgegevens

De Wbp regelt wat wel en niet mag gebeuren met ieders gegevens. De Autoriteit Persoonsgegevens is de instantie die toezicht houdt op het naleven van deze wet. Zij onderzoekt het gebruik van persoonsgegevens binnen bedrijven en overheidsinstanties. De autoriteit heeft het recht boetes op te leggen bij overtreding van de Wbp.

De bedrijfsarts en de privacy van medische gegevens

Gegevens over iemands fysieke en mentale gezondheid is gevoelige informatie. Zeker als de medewerker ziek is, gelden er strenge regels op het gebied van de privacy, die een direct gevolg zijn van de Wet bescherming persoonsgegevens. Als werkgever hebt u niet het recht alle details van de ziekte van de werknemer te kennen. Dit is voorbehouden aan de bedrijfsarts, die gebonden is aan zijn medisch beroepsgeheim.

De bedrijfsarts mag wel bepaalde informatie aan u over de zieke werknemer geven. Hij verstrekt u als werkgever geen medische gegevens, maar deelt wel zijn conclusies of gevolgen aan de hand daarvan.

Voorbeelden van informatie die een bedrijfsarts aan u kan geven:

• hij geeft aan wat de betreffende zieke medewerker (tijdelijk) nog wel en niet kan met betrekking tot zijn werk
• hij geeft een oordeel over of en in welke mate de werknemer in kwestie arbeidsongeschikt is
• hij geeft aan welke eventuele aanpassingen aan de werkplek van de betreffende medewerker nodig zijn
• en hij geeft een inschatting van de duur van het verzuim van de betreffende werknemer.

Artikel 21, lid 1 van de Wbp stelt, dat verstrekking van gegevens over iemands gezondheid alleen mag in het kader van de re-integratie en begeleiding van de ziekgemelde medewerker.

Verzuimregistratie en de Wet bescherming persoonsgegevens

Verzuimregistratie is onderdeel van het verzuimbeleid. Uitgangspunt van de Wbp is, dat u als werkgever geen medische gegevens mag registreren. Dit is uitdrukkelijk voorbehouden aan de bedrijfsarts. Doet u dit toch, dan maakt u zich schuldig aan overtreding van de Wbp. De bedrijfsarts kan in het kader van analyses wel anonieme gegevens aanleveren over zaken als verzuimpercentages en -oorzaken, zolang deze niet herleidbaar zijn naar personen.

Informatie verstrekken bij de ziekmelding

Wanneer een medewerker zich ziek meldt, wilt u natuurlijk van alles weten. Op basis van de Wbp bent u echter in beperkt in uw vragen aan de werknemer. Hij (of zij) is dan ook niet verplicht u te informeren over wat hem (of haar) precies mankeert.

Wat mag u als werkgever dan wel vragen?

• Het telefoonnummer waarop de werknemer te bereiken is
• Het verblijf- of eventuele verpleegadres
• Een inschatting van de verzuimduur
• Of collega’s afspraken of werkzaamheden moeten overnemen
• Of het verzuim verband houdt met een arbeidsongeval
• Of hij onder één van de vangnetbepalingen van de ziektewet (zw) valt
• Of er sprake is van een verkeersongeval, waarbij een eventueel aansprakelijke derde betrokken was.

Mag een werknemer weigeren informatie te verstrekken aan de bedrijfsarts?

Als een medewerker door ziekte verhinderd is zijn werkzaamheden te verrichten, dan moeten u en de werknemer samen aan de slag met de re-integratie. Daarnaast bent u verplicht het loon door te betalen gedurende de tijd dat de werknemer door ziekte zijn werkzaamheden niet kan uitvoeren.

Voor een goede invulling van de re-integratie is het nodig dat uw bedrijfsarts kennis heeft van de medische situatie van de zieke medewerker om zo de resterende mogelijkheden te bepalen. Op basis hiervan is duidelijk welke werkzaamheden de werknemer in het kader van de re-integratie nog kan verrichten en welke niet. Voor het vellen van een juist medisch oordeel gaat de bedrijfsarts eerst uit van zijn eigen bevindingen.

Is de medische situatie van de medewerker complex, dan vraagt de bedrijfsarts vaak ook medische informatie op bij de behandelaren van de werknemer. Hiervoor moet de werknemer dan wel eerst schriftelijk toestemming geven. Strikt genomen kan een medewerker hiertoe echter niet worden verplicht.

Wat zijn de gevolgen bij weigering?

Als een medewerker weigert deze toestemming te geven, dan heeft dit gevolgen voor een goede beoordeling van de medische situatie. De bedrijfsarts kan geen gewogen oordeel geven over de mogelijkheden voor werkhervatting. Als werkgever loopt u het risico een boete te krijgen van het UWV wegens onvoldoende inspanning tot re-integratie. Daarvoor maakt het niet uit of dit het gevolg is van een onjuist of onvoldoende onderbouwd oordeel van de bedrijfsarts. Dit onjuiste of te weinig onderbouwde oordeel wordt namelijk toegerekend aan de werkgever.

Ondanks dat het onmogelijk is een medewerker te verplichten om een medische machtiging te geven, kan hij daarmee zijn eigen re-integratie in de weg staan. En dit is in strijd met zijn wettelijke re-integratieverplichtingen. Als werkgever kan en moet u de werknemer sanctioneren indien u als werkgever wilt blijven voldoen aan wettelijke regels.

U begrijpt dat u vaart op de deskundigheid van uw bedrijfsarts. En des te meer waar het gaat om de privacybescherming van uw medewerkers. De Wet bescherming persoonsgegevens voelt bij u misschien als een handenbinder. Daarom is het des te belangrijker om te kunnen vertrouwen op de vaardigheden van uw bedrijfsarts.
Loopt u tegen problemen aan bij de re-integratie van uw werknemers of hebt u een vraag na het lezen van deze blog? Neem dan eens contact met ons op.